Uşaklı Höyük'te yürütülen arkeolojik ve filolojik araştirmalar

Uşaklı Höyük sit alanında Floransa Üniversitesi tarafından 2008 yılında başlatılan araştırmalar, Geç Bakır Çağı’ndan Tunç ve Demir Çağı’nı kapsayan ve Geç Roma ve Bizans dönemlerine kadar devam eden uzun soluklu yerel bir yerleşim düzeni gözlendiğini ortaya koymuştur. Yerleşim düzeni ağının bu kadar uzun soluklu ve istikrarlı nitelikte gerçekleşmesinde, Yozgat’ın doğusunda kalan bölgenin hem Anadolu platosun- dan geçen yolların kontrolü hem de elverişli çevre koşullarının değerlendirilmesi açısından sahip olduğu stra- tejik konum etkili olmuştur. Bölgenin başlıca kentsel yaşam merkezi olan Uşaklı Höyük, en verimli evresini Hitit-Frig dönemlerine denk gelen Orta-Geç Tunç ve Demir Çağı’nda yaşamıştır. 2013-2015 yılları arasında yürütülen kazılar, biri aşağı kentteki bir tapınak, diğeri ise akropoldeki bir saray olmak üzere iki anıtsal Hitit yapısının bölümlerini gün ışığına çıkarmıştır. Her iki yapı da benzer mimari unsurlar barındırmakta; bu un- surlar arasında yer alan taş ve monolitlerin yoğun olarak kullanımı ve planlarındaki düzen, M.Ö. 15. – 12. yüzyıllar arasına tarihlendirilen Hitit İmparatorluk Dönemi geleneğini yansıtmaktadır. Kentin akropolü, Geç Demir Çağı’nda alt kesimi taş kaplı eğimli bir yüzey (glacis) tarafından korunan yapay toprak bir tur çevril- miştir. Bölgede yürütülen filolojik proje, Anadolu’nun en önemli inanç merkezlerinden biri olan ve dini me- tinlerde sıklıkla kutsal Daha Dağı ile ilişkilendirilen Hitit Dönemi kenti Zippalanda’nın yerinin tespiti ve araştırılması üzerinde yoğunlaşmaktadır. Sözü geçen antik kentin Uşaklı/Kuşaklı Höyük ile, Daha Dağı’nın ise Kerkenes Dağ ile özdeşleştirilebileceği önerisi dikkatle incelenmiş ve büyük ölçüde kabul edilmiştir. Hitit şenliklerinin kutlanması bağlamında Zippalanda kentiyle ilişkili diğer yerleşim birimleri ve ufak köylerin de analizi, bu filolojik araştırmanın odağını teşkil etmektedir.